در این مقاله به بررسی اینکه آیا تلفن همراه سرطان زا است یا نه می پردازیم.

در سـال ۲۰۰۰، بـرآورد شده بود که ۹۲ میلیون نفر درآمریکا از تـلفن هــای همراه استفاده می کنند، و این رقم هر ماه مـیـلیون ها نفر افزایش می یابد. در سال ۲۰۰۳، تصور می شـد کـه تـعداد مـصرف کنـنـدگان جهانی تا ۷۰۰ میلیون نیز مـی رسد. در سالـهای اخـیر، استفاده ی گسترده از تلفن هـمراه، نـگرانـی حـاصـل از خـطرات احـتـمالی آن، بــه ویژه سرطان مغزی را افزایش داده است.

ایـن مسئـله بـرای اولـیـن بـار در سـال ۱۹۹۳ مطرح شد که مـردی از آمریکا در یـک برنامه تـلویزیـونـی ادعا کرد که تومر مغزی همسرش به علت پرتو RF تلفن همراه بوده است.

این دادخواهی در سال ۱۹۹۵ بخاطر نبـود شواهد و مدارک کـافی پزشکی و علمی و نقص پرونده مختومه اعلام شد، اما کماکان از اهمیت موضوع نکاست. از آن زمان تاکنون ادعاهای زیادی در رسانه های گروهی دال بر سرطانزا بودن تلفن همراه مطرح شده است.

در این مقاله قصد داریم با بررسی تحقیقات انجام شده بر این موضوع، کمی از ابهام آن کاسته و تاحدودی پاسخ آن را روشن کنیم.

تلفن های شبکه ای توسط پرتو RF (فرکانس های رادیویی) عمل می کنند؛ نوعی انرژیِ الکترو مگنتیک که در طیف الکترومگنتیک بین امواج رادیویی FM و امواج مورد استفاده در مایکروویوها، رادارها و ماهواره ها قرار دارد.

میزان RF که فرد با استفاده از تلفن همراه در معرض آن قرار می گیرد به چند عامل بستگی دارد:

فاصله از ایستگاه اصلی
طول مدت و تکرار استفاده از تلفن همراه
قدیمی بودن یا جدید بودن گوشی همراه (گوشی های قدیمی تر بیشتر از مدل های جدیدتر و دیجیتالی فرد را در معرض قرار می دهند)

تعدادی از سازمان ها مثل FCC (کمیسیون ارتباطات فدرال) محدودیت هایی برای قرار گرفتن افراد در معرض RF تعیین کرده اند. با این وجود، افراد بسیاری ادعا می کنند که قرار گرفتن بیش از حد در معرض پرتو RF از تلفن های همراه، حتی در سطوح پایین، ممکن است باعث ابتلا به تومر مغزی شود.

ار آنجا که گوشی های همراه حدود یک دهه است که مورد مصرف گسترده عموم قرار گرفته است، فرصت چندانی برای بررسی عواقب و تاثیرات دراز مدت آن بر روی مصرف کنندگان دست نداده است. اما، ۴ تحقیق جدید که استفاده از تلفن همراه را در بیماران تومر مغزی با سایر افراد مقایسه کرده است، به نتیجه ی یکسانی رسیده است:

اولین تحقیق ۲۳۳ بیمار مبتلا به سرطان مغزی را که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ مبتلا گشته بودند را با ۴۶۶ فرد عادی در سوئد مقایسه کرد. تحقیق دوم ۴۶۹ بیمار سرطان مغزی در نیویورک و بوستون را که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ مبتلا گشته بودند، با ۴۲۲ فرد عادی مقایسه کردند. در تحقیق سوم که بزرگترین و گسترده ترین این تحقیقات بود و در فونیکس، بوستون و پیتزبورگ انجام گرفت، بر روی ۷۸۲ بیمار سرطان مغزی که بین سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ مبتلا گشته بودند با ۷۹۹ فرد عادی مقایسه به عمل آمد.

سرانجام، در یک تحقیق دانمارکی اطلاعات مربوط به همه ی ۴۲۰۰۹۵ کاربر تلفن همراه در دانمارک بین الهای ۱۹۸۲ و ۱۹۹۵، در دفتر ثبت سرطان دانمارک را بررسی شده و نتایجی مشابه با سه تحقیق قبلی به دست آمد. نتایج حاصل از این قرار است:

استفاده از تلفن همراه در بیماران سرطان مغزی به هیچ عنوان بیش از افراد عادی نبوده است. در واقع، بنابر دلایلی که مجهول باقی مانده است، اکثر تحقیقات نشان داده است که ابتلا به سرطانهای مغزی در کاربرای تلفن همراه حتی کمتر نیز بوده است.
با در نظر گرفتن انواع مختلف سرطان مغزی، ابتلا به هیچیک با استفاده از تلفن همراه در ارتباط نبوده است.
با در نظر گرفتن محل های مختلف تومرها در داخل مغز، هیچ ارتباطی با استفاده از تلفن همراه به دست نیامد.
هیچیک از تحقیقات هیچ ارتباطی مستقیم بین قسمتی از سر که سرطان مغزی در آن حادث می شود و قسمتی از سر که گوشی همراه بر آن استفاده می شود، یافت نشد.

آزمایشات بسیاری نیز بر روی حیوانات انجام گرفته که نتایج متناقضی در بر داشته است. تعداد کمی از این تحقیقات نشان داده است که میزان کم پرتو RF قادر است پیشرفت سرطان را در موش های آزمایشگاهی تسریع کند.

اما، در بسیاری از این تحقیقات از موش هایی استفاده می شد که حتی در غیاب پرتو RF نیز مستعد ابتلا به سرطان مغزی بوده اند.

از آنجا که این وضعیت ها شباهتی با وضعیتی که در آن افراد از تلفن های بی سیم استفاده می کنند نداشته است، هنوز نمی دانیم که نتایج این آزمایشات چه ارتباطی با سلامتی انسان دارد.

به طور خلاصه، اکنون مدارک کافی وجود دارد که نشان می دهد هیچ ارتباط دقیقی بین استفاده از تلفن همراه و ابتلا به سرطان مغزی وجود ندارد، گرچه برای اطمینان بیشتر نیاز به انجام تحقیقات بیشتر است.

بنابر FDA (اداره کل مواد غذایی و دارو)، ترکیبی از تحقیقات آزمایشگاهی و تحقیقات بر روی افرادی که از تلفن همراه استفاده می نمایند، قادر به جمع آوری اطلاعات لازم میباشد.

تحقیقات گسترده بر روی حیوانات آزمایشگاهی رو به تکمیل است، اما برای رسیدن به دلایل و مدارک قابل اطمینان نیاز به حیوانات زیادی است.

انجام تحقیقات بر روی انسانها اطلاعاتی را فراهم می کند که برای جمعیت انسانی قابل اجراست. اما از آنجا که فرد باید سالهای زیادی در معرض تلفن همراه باشد تا بتوان به نتایج دقیق رسید، گذشتن حداقل ۱۰ سال یا بیشتر مورد نیاز است.

به علاوه، اندازه گیری میزان قرار گرفتن دقیق در معرض پرتو RF از طریق تلفن همراه کاری بسیار دشوار و پیچیده است چون بنا بر زاویه ای که تلفن بر آن استفاده میشود، مدل تلفن و بسیاری دلایل و فاکتورهای دیگر، این میزان متغیر است.

از آنجا که هیچ خطر شناخته شده ای برای استفاده از گوشی های همراه وجود ندارد، استفاده از هندز فری نیز تاثیری ندارد. البته شایان ذکر است که این وسیله جذب انرژی RF به مغز را کاهش می دهد.

از طرف دیگر، اگر گوشی همراه طی استفاده روی قسمت دیگری از بدن (مثل کمر) وصل شود، ان قسمت از بدن میزان بیشتر از انرژی RF را جذب می کند. در هر صورت، گوشی های بی سیمی که در بازار موجود است، باید بنا بر استانداردهای ایمنی باشد.

علاوه بر این، هیچ دلیلی وجود ندارد که تصور کنید لوازم جانبی که باعث دور کردن سر از انرژی RF می شوند، دقیقاً موثر باشند. چون مصرف این لوازم جانبی در گوشی های مختلف، متفاوت است.

تحقیقات نشان داده است که این تولیدات آنچنان که تبلیغ می شوند، کارایی ندارند و کاربران باید توجه بیشتری در خرید خود مبذول دارند. درواقع این لوازم ممکن است در کاربری صحیح گوشی اختلال ایجاد کنند و حتی جذب RF را افزایش دهند.

گرچه هیچ شواهد و مدارکی برای وجود خطر موجود نیست، اگر نگران هستید، بهترین احتیاط ممکن این است که میزان قرار گیری خود را در معرض انرژی RF کاهش دهید و زمان کمتری با تلفن همراه خود صحبت کنید. اما اگر مجبورید که طی روز ساعات زیادی را با تلفن همراه خود صحبت کنید، سعی کنید فاصله ی بیشتری بین خود و گوشی ایجاد کنید. مثلاً می توانید از هِد سِت استفاده کرده و گوشی خود را دورتر قرار دهید.

از آنجا که گوشی های همراه تقریباً جزئی از تکنولوژی جدید هستند، اطلاعات جامع و دراز مدتی از تاثیرات احتمالی آن بر سلامت انسانها به دست نیامده است.