برگی از تاریخ
 سالروز پیروزی ایرانیان و تصرف تنگه ترموپیل
 ۱۸ امرداد سال ۴۸۰ پیش ازمیلاد (برابر با نهم اوت) واحدهای کوهستانی ارتش ایران – تنها ابر قدرت وقت بر روی کره زمین – در جریان لشکرکشی خشایارشا به یونان و اروپای جنوبی، پس از یک رشته جنگ شدید در بلندی های مشرف بر تنگه ترموپیل (Thermopylae Pass) واقع در شمال یونان، ارتشی های اسپارت را نابود و راه را برای عبور یگان های پیاده و سوار امپراتوری باز و بی خطر کردند تا به سوی آتن به پیشروی خود ادامه دهند.
خشایارشا که در میدان نبرد ترموپیل بود پس از این که یگان های کوهستانی ارتش ایران از جمله هزار مرد از منطقه پکتیا (این ایالت خاوری ایران زمین، هنوز به همین نام است و در مشرق افغانستان قراردارد) اسپارتی ها را درمحاصره گرفتند؛ به لئونیداس،شاه شکست خورده اسپارت پیشنهاد کرد که راه را برای فرار او و باقیمانده افرادش باز می گذارد تا بگریزند، ولی  اسپارت ها واپس نشینی و تسلیم نظامی را قبول نکردند. بنابراین، به جنگ ادامه دادند و همگی آنان به هلاکت رسیدند.
نوشته اند که خشایارشا ،پسر و جانشین داریوش بزرگ، نوه دختری کوروش بنیادگذار کشور ایران و شوهر «استر» (که این بانو در همدان مدفون است) از نظامیانش خواسته بود که یکی از اسپارتی ها را زنده دستگیر کنند تا برود و خبر این شکست را به آتنی ها بدهد. یونانیان در سده گذشته در نبردگاه ترموپیل یک مکان یادبود برای لئونیداس ،پادشاه شکست خورده،ایجاد کرده اند که مجسمه او و آخرین اظهاراتش در آنجا قرار داده شده است تا از وطن پرستی او تجلیل کرده باشند.
ارتش ایرانیان پس از عبور از تنگه ترموپیل شهر آتن را تسخیر کرد. پایداری لئونیداس در ترموپیل و کند شدن پیشروی ارتش ایران، به یونانیان این فرصت را داده بود که آتن را از سکنه اش تهی کند و آنان را به مناطقی دیگر جابجا کند.
خشاریارشا در جریان همین لشکر کشی، در سرزمین یونان یک آبراه نسبتا دراز ساخت تا کشتی ها مجبور نشوند شبه جزیره را که دریایی توفانی آن را در برگرفته است دور بزنند. به جا مانده های این آبراه به تازگی کشف، و نشان می دهد که ایرانیان بیست و پنج قرن پیش در دانش  مهندسی تا چه اندازه پیشرفت داشته اند.پاره ای از مورخان قرن ۲۰ با ارزیابی تازه تقویمی، پایان جنگ ترمومیل را ۲۱ مرداد سال ۴۸۰ پیش از میلاد و شمار کمی از آنان اواخر مرداد بیان کرده و نوشته اند که این نبرد سه روز به درازا کشیده بود که قبلا نوشته شده بود: دو روز.
«هرودوت» در نگارش ۹ جلدی خود زیر عنوان «جنگ پارسیان» جزئیات جنگهای ایرانیان از آغاز کار تا پایان لشکرکشی خشایارشا به یونان را شرح داده است.
اگرچه دانش تاریخ نگاری (هیستریوگرافی) در جهان با همین نوشته های هرودوت (جنگ پارسیان) آغاز شده است. با وجود این، آماری که هرودوت از نیروهای ایران و کشتی های جنگی خشایارشا در یورش به یونان به دست داده بسیار اغراق آمیز به نظر می آید.شاید تلاشی از جانب یونانیان برای توجیه شکست خفت بارشان از امپراتوری پارس باشد.اسناد دیگر، این آمار را به مراتب کمتر از آنچه که هرودوت نوشته نشان می دهد.(به نقل از سایت روزنامک).پیکره ی ابتدای مقاله سکه زرین دوران پادشاه هخامنشی “خشایار شا” را نشان می دهد.

تنگه ترموپیل

نقشه کشور یونان