شوادون در لهجه دزفولی و شوشتری به معنی شبستان است و از دیر باز مرسوم بوده که برای فرار از گرمای طاقت فرسای تابستان در درون سردابههایی عمیق که از تابش آفتاب محفوظ بودهاست، ساعات گرم روز را میگذرانیدهاند، بدیهی است استفاده از این سردابهها یا شوادونها ضرورت زندگی ساکنین این منطقه بوده و به تناسب مکنت و ثروت و تفنن و تشخص صاحبان خانهها در ساختمان آنها ذوق و ظرافت و سلیقه و هنرهای معماری و تزئینی بکار میرفتهاست که از نمونههای مشخص این شوادونهای زیبا را میتوان شوادون آقامیر که اکنون مخروبهاست و شوادون منزل مهدوی نزدیک بقعه شاه رکنالدین را مثال زد.
شوادان بنا نسبت به شبستان در سطحی بسیار پایینتر قرار گرفته است. شوادانهای دزفول، حفره هایی دست کند میباشد که در دیوارها و سقف آن از هیچ نوع مصالح بنایی استفاده نشده و فقط در کفسازی و ساخت پلههای آن آجر به کار رفته است. شوادانها یکی از ویژگیهای خاص و ویژه معماری دزفول است که کاربریهای متنوعی داشته است از جمله کار تهویه و خنکی ساختمان را بر عهده داشته، به این صورت که شوادان دریچهای در بیرون خانه برای ورود هوا داشته و با توجه به عمق شوادان و رطوبت موجود در آن، هوای در شوادان خنک شده و این هوای خنک از طریق کانالهایی در بخشهای مختلف ساختمان توزیع میشده است. علاوه بر آن به عنوان محلی خنک و آرام در تابستانها مورد استفاده قرار گرفته، همچنین این شوادانها به خانههای همجوار راه داشته است و به این صورت ارتباط نزدیکی میان همسایهها وجود داشته است
کاش برمیگشت روزی روزگار کودکی
کاش میرفتم به شهر زرنگار کودکی
چون به یاد آرم نشاط وجست وخیز آن زمان
میشوم مدهوش ومست وبی قرار کودکی
ای خوشا رفتن پی پروانه های رنگ رنگ
سر درآوردن زباغ نغمه بار کودکی
ای خوشا رفتن به باغ قصه های دلفریب
پر زدن با چابکی بر شاخسار کودکی
کاشکی براسب چوبی مینشستم با غرور
میخرامیدم به سوی کارزار کودکی
نیزه و شمشیر چوبی بود در پندار من
بهترین حربه های روزگار کودکی
آن همه تصویر ونقاشی کشیدن در اتاق
آن همه ابداع وخلق و شاهکار کودکی
ای خوشا آن بی غمی ها بیخیالی های نغز
آن همه آسایش افسانه وار کودکی….
زیباااااااااااااا بود مرسی ای وای یادم رفت سلام بدم پس اول سلام