با نزدیک شدن ایام محرم و سوگواری اباعبدالحسین و ایجاد شور حسینی در بین مردم ؛ بر آن شدم که با آداب و رسوم بعضی از کشورهای مشلمان در ایام محرم اطلاعاتی به خوانندگان عزیز عاشق سرور و سالر شهیدان ارائه دهم .
لبنان:
مسلمانان لبنان ازگذشته‌های دور با وجود حاکمیت مسیحیان و کنترل عزاداری از طرف حاکمان وقت، با تأثیرپذیری از ایران و عراق همواره به عزاداری می‌پردازختند؛ تداوم این عزاداری‌ها باعث شد تا دولت مسیحی لبنان در سال ۱۹۷۳ میلادی روز عاشورا را برای اولین بار در تمامی نقاط لبنان و نهاد های دولتی، مؤسسه های ملی و بازار، تعطیل رسمی اعلام نماید. در بخش شیعه نشین این کشور در جنوب، شیعیان به تشکیل دسته‌های عزاداری حسینی میپردازند و از کوچه‌ها و خیابان‌ها به سوی میادین اصلی مناطق به راه افتاده، سینه‌زنی و زنجیر زنی میکنند. همچنین مساجد مناطق آزاد شده‌ی این کشور، با پخش نوحه‌های حسینی، برای مسلمانان مبارز این منطقه، الهام بخش مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و ستم رژیم صهیونیستی هستند. در شب های محرم مردان و زنان لبنانی، با خواندن زیارت عاشورا آغاز به عزاداری کرده و همراه با پرچم‌های سبز و سیاه، با شکوه تمام به عزاداری میپردازند.
ترکیه:
همه ساله در ترکیه به مناسبت سالگرد شهادت امام حسین (ع) مراسمی از سوی شیعیان جعفری این کشور برگزار می گردد. در ساعات اولیه صبح هزاران نفر از شیعیان گردهم می‌آیند و به عزاداری و زنجیر زنی میپردازند و سپس نمایش تمثیلی حادثه کربلا را به صورت تئاتر اجرا میکنند و طی مراسمی که در دیگر ادیان معمول نیست یاد و خاطره‌ی شهادت امام حسین( ع) را در اذهان زنده میکنند. در این کشور شیعیان از اول تا دهم محرم لباس سیاه بر تن نموده و در هیات های عزاداری با لباس‌های سیاه مقابل همدیگر می‌ایستند و شروع به سینه‌زنی و زنجیرزنی میکنند. همچنین در برخی مناطق این کشور بسیاری از شیعیان پیراهن سفیدی به روی لباس مشکی خود می‌پوشند که به معنی کفن است و نیز نوارهای پارچه‌ای سبز و قرمز رنگی بر پیشانی می‌بندند.همچنین شیعیان ترکیه در این ایام غذایی به نام «افشون» درست، و بین مردم تقسیم میکنند. در عزاداری شهر استانبول، گروه‌هایی از اهل سنت، به ویژه رجال دولتی برای هم دردی با شیعیان شرکت میکنند.
بحرین:
مراسم عاشورا و شهادت مظلومانه‌ی حضرت ابی عبدالله الحسین( ع) و یاران باوفایش در بحرین شور و حال خاصی دارد، از ابتدای ماه محرم نمای حسینیه‌های بحرین یکپارچه سیاه‌پوش می‌شود و شعارهای عاشورایی و پرچم‌های سیاه در خارج از محدوده‌ی حسینیه‌ها نیز نصب می‌گردد. در اغلب حسینیه‌ها به ویژه حسینیه‌های شیعیان عرب بحرینی، صبح و شب وعاظ به روضه‌خوانی و مرثیه سرایی میپردازند. روزها و شب‌‌های هفتم، هشتم، نهم و دهم محرم مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی برگزار می‌شود و دسته‌های عزاداری در کوچه‌ها و خیابان‌ها به صورت منظم به راه می‌افتند. مراسم تعزیه‌خوانی نیز هنوز در مناطقی از بحرین رواج دارد. همچنین پیشاپیش دسته‌های سینه‌زنی پرچم‌های سیاه و شعارهای عاشورا و بعضاً اسب‌های سیاه‌پوش به صورت ذوالجناح امام به حرکت در می‌آیند. بعضی از دسته‌های سینه‌زنی به نواختن سنج و دمام اقدام میکنند. اطعام عمومی و پخش شربت در این چند روز به صورت گسترده‌ای صورت می‌گیرد. حسینیه‌های بحرین در تمام مدت دو ماه محرم و صفر دایر هستند و مراسم عزاداری و روضه‌خوانی برپا می‌دارند. در بحرین برای حسینیه اصطلاح «حاتم » به کار برده می‌شود و شیعیان تمام مراسم اجتماعی، اعیاد مذهبی و حتی مراسم عروسی فرزندانشان را در حاتم‌ها برگزار میکنند.
شبه قاره هند:
مسلمانان شبه قاره هند نیز در این ماه به سوگ امام حسین(ع) و یارانش می‌نشینند: مردم پاکستان از دوازده قرن پیش مراسم سوگواری سردار شهیدان را برپا میکنند؛ با وجود اینکه در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی مراسم عاشورا و اربعین از سوی استعمارگران انگلیس ممنوع اعلام‌شد و در سال۱۳۶۱ پلیس پاکستان استفاده از بلندگو را در حسینیه‌ها و تکایای شیعیان را غیرمجاز اعلام‌کرد ولی هرگز موفق‌نشد روند این عزاداری‌ها را متوقف‌کند؛ در این راستا وهابیون این کشور نیز هرساله با به خاک و خون کشیدن عزاداران سعی‌دارند جلو این مراسم را به‌گیرند ولی با گذشت زمان این عزاداری‌ها باعث غنای فرهنگ تشیع شده و خطبا، نویسندگان و شاعران فراوانی به برکت این عزاداری‌ها پا به عرصه گذاشته‌اند.
در کشور هند نیز هندوها و غیرمسلمانان با دیدن سوگواری‌ها و نوحه‌سرایی و محافل حزن متأثر‌شده و با مسلمین همراهی‌می‌کنند و حتی در بعضی شهرها و مناطق، هندوها ساختمان‌هایی ساخته و وقف امام حسین(ع) کرده و به تقلید از مسلمین نام آن‌ها را حسینیه گذاشته‌اند و در آنجا به سوگواری میپردازند؛ یکی از نقاط مشترک عزاداری پاکستان و هند شرکت مسلمانان اهل سنت در عزاداری‌هاست. نکته قابل‌توجه اینکه در پاکستان اهل سنت نیز به عزاداری میپردازند؛ همچنین در شهرهای کراچی، حیدرآباد، کوتری، تخته و میرپورخاص از ایالت سند، روز عاشورا و اربعین حسینی غذاهای مختلفی چون حلیم درست میکنند و بین عموم تقسیم میکنند؛ این در حالی است که در شهر کوتری با ۹۵ درصد جمعیت اهل تسنن، در ایام عزاداری امام حسین مجالس باشکوهی برپا می‌شود و مردم در روز عاشورا به سوی امام بارگاه حرکت میکنند. در شبه قاره در مجالس شیعیان هنگامی که عزاداری شروع می‌شود تمام شیعیان از خوردن و نوشیدن و سخن گفتن تا پایان مراسم خودداری میکنند و کسی که از این قانون تخلف‌کند، توبیخ می‌شود.
همچنین متاسفانه در برخی مناطق پاکستان و هندوستان شیعیان تحت تأثیر بعضی از مراسم هندوها، با روشن کردن عود و آویختن حلقه‌های گل به علم حضرت عباس (ع) و… دست به آتش‌سازی سنتی و همچنین قمه زنی می زنند. انها در روز عاشورا دسته‌های عزا به حرکت در می‌آیند و پس از صدمه زدن بر بدن های خود به محل هایی که کربلا نامگذاری شده است می‌روند و در آنجا شمایل حضرت عباس را به خاک می سپارند.
سنگال:
نحوه‌ی برگزاری مراسم عاشورا بین فرقه‌های مذهبی با یکدیگر تفاوت چندانی ندارند و تا اندازه‌ای با خرافات آمیخته شده‌است. مراسم عاشورا در سنگال به شکل سنتی است. برای مثال در شب عاشورا مردم سنگال غذایی به نام “کوس کوس” که غذایی است عربی به همراه گوشت گاو، صرف میکنند. بعضی‌ها عقیده‌دارند که بعد از غذا باید بشقاب‌ها را روی سرگذاشت، سپس مراسمی مثل قاشق‌زنی که در زمان قدیم در ایران مرسوم بوده است برپا میکنند. زنان لباس مردان را می‌پوشند و کودکان روی صورت خود پودر می‌پاشند و در روز عاشورا که در زبان محلی به “تنخریب” معروف است به رقص و آواز میپردازند و از مردم کوچه و بازار تقاضای عیدی میکنند چون این روز را روز اول سال و عید می‌نامند. مرثیه‌خوانی نیز در بین فرقه‌های تیجانیه و قادریه تا اندازه‌ای رواج دارد و واقعه عاشورا را از طریق نوارهای صوتی برای مردم تشریح میکنند و مرثیه‌خوانان معروفی که واقعه کربلا را به صورت نوار صوتی درآوردند می‌توان از این افراد نام برد. روز عاشورا در سنگال تعطیل رسمی است. در سنگال حسینیه، هیئت و یا فاطمیه وجود ندارد و مجالس سخنرانی‌های روز عاشورا در مساجد انجام می‌شود.
کانادا:
مراسم مختلف مذهبی مربوط به محرم در کانادا و در شهرهای مختلف هر ساله در روزهای دهه‌ی آغازین ماه محرم و سوگواری حضرت سیدالشهداء (ع) برگزار می‌گردد. هر گروه شیعه براساس آداب و سنن مرسوم مناسبت‌های مذهبی در کشور خویش به برگزاری مراسم مذهبی در کانادا نیز مبادرت می‌ورزد. البته شکل کلی و عمومی مراسمی که به شیوه‌ی مشترک میان شیعیان با ملیت‌های مختلف انجام می‌گردد با توجه به مقتضیات محیط برخی ویژگی‌های خود را نیز دارند. برجسته‌ترین ویژگی مراسم عزاداری مشترک در میان جامعه‌ی شیعیان کانادا برگزاری مجالس سخنرانی است. محتوای این سخنرانی‌ها سعی بر این دارد که در این محافل بیشتر به وجه تاریخی و علمی مسئله عاشورا و درس‌های تاریخی آن پرداخته‌شود. مراسم عاشورا در کانادا شیوه‌ی مرسوم عزاداری شیعیان یعنی سینه‌زنی و نوحه‌خوانی نیز انجام می‌گیرد. البته اغلب این مراسم سوگواری در مکان‌های سرپوشیده و مراکز تجمع شیعیان مانند حسینیه‌های مختلف برگزار می‌شود. در پایان مراسم نیز پرچمی را به یاد امام حسین (ع) در برابر شهرداری تورنتو به اهتزاز در می‌آورند. یکی دیگر از ابتکارات این کشور تهیه و نصب پوسترهایی در معرفی امام حسین (ع) و قیام عاشورا در وسایط نقلیه‌ی عمومی شهر تورنتو است.
اندونزی:
برای اولین بار، مردم مهاجر جنوب هند، ساختن “تابوک” را برای برگزاری مراسم محرم به مردم بومی منطقه «پیدی» در اندونزی آموزش دادند. تابوک یا همان تابوت، یک سازه چوبی است (شبیه حرم مبارک امام حسین(ع) که با اوراق رنگارنگ تزئین می‌شود و مردم این مناطق در تمام روز دهم محرم بر دوش گذاشته و در کوچه و بازار می‌چرخانند و وقت غروب، در دریا می اندازند.
مراسم برگزاری محرم (تابوک) در پاریمان اندونزی، بعد از دیدار هلال محرم، از نیمه شب، با آوردن خاک پاک و تمیز رودخانه شروع می شود. افرادی که برای آوردن خاک به رودخانه می‌روند، لباس سپید می‌پوشند. این خاک را در مکانی جمع میکنند و روی آن پارچه‌ی سپید می‌کشند و آن را “دارگاه” (یعنی درگاه یا امام بارگاه) می نامند. این دارگاه سمبل مرقد امام حسین (ع) و چادر سیاه روی آن، نشانی پاکیزگی، حیات، دلیری و شهادت حضرت امام حسین (ع) در راه خداست. روز پنجم محرم، ساقه درخت موز را از باغ با یک ضربه شمشیر تیز می‌برند که سمبل بهادری و دلیری و مهارت شمشیر زنی حضرت قاسم (ع) است.
فرو بردن تابوت در آب دریا نشان می‌دهدکه برگزاری مراسم محرم به پایان رسیده‌است و روح حضرت امام حسین (ع) با براق آن حضرت به سوی آسمان پرواز خواهد کرد تا آنجا به حضور امام علی(ع) برسد و از آنجا به سوی بهشت عروج کند. تابوت آرام آرام در آب فرو می رود و هنگامی که تاریکی شب فرا می‌رسد، سوگواران بر می‌گردند و زیر زبان ورد گونه می‌خوانند: علی بدایا! علی بدایا!( یعنی یا حضرت علی (ع) به داد برس) و یا حسین! یا حسین!
با تشکر از مطلب جالبتون.
انشاله حتما مطلب مربوط به هند رو که نوشتید،با اجازتون کامل میکنم و میفرستمش رو سایت.