*بدبخت ملتی که تایخ خود را نداند…
* بدبخت تر ملتی که تاریخ خود را نخواهد بداند…
* شوربخت ترین، ملتی که تاریخ گذشته ونیاکان خود را مسخره نماید…
.. شکست بزرگ ارتش روم از ایرانیان
۱۳ شهریور سال ۳۶۳ میلادی، ۶۹ روز پس از مرگ ژولیان امپراتور روم، که با ۱۴ لژیون (لشکر رومی) به جنگ شاپور دوم معروف به ذوالاکتاف(دارنده ی کتف ها) شاه ساسانی ایران شتافته بود، جانشین او «ژوویان» با صرفنظر کردن از متصرفات روم در آسیای صغیر و غرب فرات، موافقت شاپور را برای صلح با ایران به دست آورد- تا بتواند باقیمانده لژیونرها را زنده به کشورشان بازگرداند. ژولیان برای تصرف تیسفون از فرات نیز گذشته بود.
یکی از شرایط صلح این بود که ژوویان درجریان عقب نشینی به ساحل مدیترانه به هرشهر که برسد، باید به دست خودش پرچم ایران را برفراز آن شهر به اهتزاز درآورد، و او مجبور به اجرای این تعهد به راستی خفت بار گردید.
ژولیان امپراتور هلاک شده ی قبلی روم درپنجم خرداد ماه سال ۳۶۳ در جریان عقب نشینی از برابر ارتش توانمند ایرانیان زخمی شده بود و اواخر همان شب از شدت جراحت وارده تلف شده بود. واحدهای ارتش ایران دست از تعقیب لژیونرها رومی برنداشتند و همین امر ژوویان جانشین ژولیان را مجبور به دادن پیشنهاد صلح به شاپور دوم کرد. با این پیروزی درخشان، ایران بار دیگر بر روم برتری یافت.
پس از بازگشت ژوویان به «رم»، با این که سنا امپراتور شدن او را تایید کرد،اما نتوانست از سرزنش رومی ها رهایی یابد و در چند مورد بر ضد او که باعث تحقیر امپراتوری روم شده بود شورش شد و بالاخره همین وضعیت سبب شد که یک سال پس از امضای قرارداد صلح با شاپور دوم، از فرط غصه دق مرگ شود. پس از مرگ ژوویان، سنای روم ژنرال والنتیان را به امپراتوری برگزید.
تسلیم شدن پی در پی امپراتوران روم در برابر شاپور اول
پل احداث شده توسط اسیران رومی
