با توجه به رسیدن ایام امتحانات بچه ها دغدغه ها و دلشورهای والدین هم آغاز می گردد و والدین نقش مهمی در موفقیت یا عدم موفقیت فرزند خود دارند.والدین اگر بتوانند این زمان (یعنی ایام امتحانات ) را بخوبی مدیریت کنند در موفقیت فرزندان خود خیلی موثر خواهند بود .
در زیر نکات مهمی در این مورد مطرح گردیده که امیدوارم مورد استفاده قرار گیرد.
تغذیه مناسب در ایام امتحانات
با آغاز فصل امتحانات، خانواده ها به منظور موفقیت فرزندانشان اقداماتى انجام مى دهند که بعضاً موجب اضطراب و دلشوره براى فرزندانشان مى شود. بنابراین براى کاهش این اضطراب یکى از اقدامات استفاده از رژیم غذایى مناسب در این ایام است.
صبحانه
از آن جایى که فاصله شام تا صبحانه بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت متغیر است، بنابراین صبحانه کودکان مخصوصاً دانش آموزان بسیار مهم است. طفره رفتن از خوردن صبحانه، مخصوصاً به دلیل اضطراب ناشى از امتحان، یکى از مشکلات شما، والدین است اما با تهیه صبحانه اى اشتها برانگیز موفق خواهید شد. فرزند خود را متقاعد کنید تا با کمال میل صبحانه بخورد.
مواد غذایى که مى توانید با آن ها صبحانه اى کامل و اشتهاآور فراهم کنید، شامل:
– نان روغنى: یکى از نان هاى خوشمزه و انرژى زا است. خوردن مقدار کمى از آن، حداقل تا ۴۰ دقیقه، انرژى مورد نیاز بدن را کاملاً تأمین مى کند. بنابراین چند تکه نان روغنى به همراه پنیر و گردو، صبحانه اى مقوى و مفید است.
– یک لیوان شیر (بهتر است گرم باشد، که البته معمولاً بچه ها آن را دوست ندارند!) به همراه دو قاشق عسل یا چند حلقه موز.
– سیب و جوانه گندم به تنهایى صبحانه کاملى است. براى جلوگیرى از ایجاد حالت تهوع، بهتر است چند تکه نان و پنیر و گردو نیز مصرف شود.
– یک کاسه عدسى (لوبیا توصیه نمى شود) به همراه کمى کره در آن، صبحانه مفیدى است.
– سرشیر یا خامه یا عسل به همراه کمى چاى یا یک لیوان شیر.
– نان و پنیر به همراه خیار یا گوجه فرنگى و یک استکان چاى شیرین، صبحانه اى مفید و انرژى زاست.
– تخم مرغ، منبع کاملى از پروتئین و سایر مواد مورد نیاز بدن است و به هر شکل که مصرف شود (آب پز، نیمرو، پخته) مفید است و تا مدتى طولانى کودکان را سیر نگه مى دارد.
– از خوردن غذاهاى پرحجم به عنوان صبحانه، مثل قورمه سبزى یا قیمه باقیمانده از شب قبل، آبگوشت و … بپرهیزید. این غذاها، حجم معده را افزایش داده و احساس سنگینى و خواب آلودگى ایجاد مى کنند و در روزهاى امتحان اصلاً توصیه نمى شوند.
به طور کلى صبحانه اى مفید و مغذى است که در عین کم حجم بودن، غنى بوده و حداقل ۲ تا ۳ ساعت کودک را سیر نگه دارد و مهم تر این که انرژى مورد نیاز او را تأمین کند.
خوردن صبحانه را فراموش نکنید. معده خالى اجازه تفکر در جلسه امتحان را از انسان مى گیرد.
میان وعده
بهترین خوراکى هاى میان وعده، انواع میوه، ساندویچ هاى بسیار کوچک (به غیر از سوسیس و کالباس) و تنقلاتى مثل انواع آجیل خام است.
ناهار
– انواع غذاهاى دریایى مخصوصاً ماهى، انتخاب بسیار خوبى براى ناهار، خصوصاً در زمان امتحانات است «فسفر» موجود در ماهى بهترین ماده مغذى براى «مغز» است. اما متأسفانه اغلب بچه ها، ماهى دوست ندارند و علت آن «بوى» ماهى است. از این رو، ماهى را طورى بپزید که بوى آن از بین برود.
– غذاهاى سبزى دار، مثل انواع خورشت (کرفس، قورمه سبزى، نعنا، جعفرى و…) خوراک مرغ به همراه هویج، کلم و… غذاهاى مفید و عالى براى کودکان هستند.
– از پختن غذاهاى پرحجم مثل آبگوشت در دوران امتحانات بپرهیزید. این قبیل غذاها، حجم معده را افزوده و احساس خواب، سستى و نفخ شدید را ایجاد مى کنند. این قبیل غذاها، حداقل ۴ تا ۵ ساعت زمان لازم دارند تا کمى هضم شوند.
– در دوران امتحان، از فرزند خود بخواهید تا غذاهاى مورد علاقه اش را به شما بگوید. شما نیز تا حد امکان همان غذاها را تهیه کنید. این مسأله اشتهاى فرزندتان را برانگیخته و او با اشتیاق غذا میل مى کند و همین امر نتایج مثبتى به دنبال خواهد داشت.
– سالاد، سبزى خوردن، ماست و… مواد غذایى خوبى براى تحریک اشتها هستند. آن ها را فراموش نکنید.
عصرانه
پس از صرف ناهار و اندکى استراحت، کودکان و حتى بزرگسالان، نیاز به تجدید نیرو دارند. این مسأله مخصوصاً در بچه ها و در دوران امتحان، نمود بیشترى دارد. «مغز» به عنوان فرمانده بدن، هر چند ساعت یک بار نیاز به تجدید قوا دارد و این زمانى مهم تر جلوه مى کند که از مغز کار بیشترى طلب کنیم. اما یک عصرانه خوب چیست و چه ویژگى هایى دارد.
– از بین خوراکى ها، آن هایى را که مفیدترند، در رأس برنامه عصرانه قرار بدهید.
– خرید خوراکى هاى مفیدى چون انواع آجیل هاى خام، انواع میوه (مخصوصاً آن هایى را که فرزندتان بیشتر دوست دارد)، شیر با طعم هاى مختلف (اگر در منزل شیر با میوه ها مخلوط شود بهتر است) و… را فراموش نکنید.
– نان و پنیر و گردو، کره و عسل، کیک ساده عصرانه به همراه چاى، شیر با آبمیوه (ترجیحاً در منزل تهیه شود) عصرانه مفیدى است.
توجه کنید؛ از آنجایى که اوج ساعت هاى مفید درس خواندن و مرور مطالب براى امتحان روز بعد، بین ساعت ۵ عصر تا ۹ شب است، بنابراین در این فاصله، هر یک ساعت تا یک ساعت و نیم، یک بار خوراکى مفیدى به فرزندتان بدهید. (بهترین ساعت براى عصرانه، پس از استراحت فرزندتان و قبل از شروع مطالعه است.)
شام
اگرچه پزشکان، عقیده به حذف شام از برنامه غذایى خانواده (مخصوصاً براى خانواده هایى که استعداد چاقى دارند) دارند، اما در زمان امتحان، کمى باید این رژیم تغییر کند. اگر قبلاً شام بسیار سبکى تهیه مى دیدید، بهتر است این یکى، دو هفته برنامه را کمى تغییر دهید.
– اگر فرزندتان عصرانه کافى خورده و میلى به شام ندارد، به او اصرار نکنید، شاید پرخورى باعث ناراحتى او شده و در اثر ناراحتى ناشى از پرخورى فردا نتواند سرجلسه حاضر شود.
– براى تهیه شام، از فرزندتان کمک بخواهید و غذایى را که او دوست دارد تهیه کنید.
– جگر، دل و قلوه، یک کاسه سوپ و غذاهایى از این دست، اگرچه کم حجم اند، اما مفید و مقوى اند.
– نگذارید فرزندتان به جاى شام از تنقلات بى فایده مثل چیپس و پفک، شکلات و… استفاده کند.
– برنامه غذایى براى وعده شام را زیاد تغییر ندهید، بلکه بکوشید تا از غذاهاى مقوى و کم حجم استفاده کنید.
توصیه هایی برای ایام امتحانات
والدین گرامی ، می توانند توصیه های عمومی زیر را به تدریج به فرزندانشان آموزش دهندتا آنها یک دوره امتحانات سالم را تجربه کنند:
1-درایام امتحان ، بیشتر مواظب سلامتی خود باشید (غذای کم ولی مقوی میل کنید و از غذاهای خانگی استفاده کنید به آرامی غذا بخورید و خوب بجوید ).
2- در طول روز آب کافی بیاشامید ولی از خوردن آب همراه با غذا خودداری کنید ( بیش از نیم ساعت قبل از غذا و یکی دوساعت بعد از غذا اشکالی ندارد ) آشامیدن آب و نوشیدنیها در وسط غذا سبب اختلال هضم و ایجاد نفخ می شود.
3-ا زخوردن قهوه و چای پر رنگ ، خودداری کنید. (چای کم رنگ مفید است.)
4 – اگر احساس خستگی می کنید کمی استراحت کنید. ( لذا مصرف قهوه به منظور بیدار ماندن توصیه نمی شود )
5- ماست و دوغ ترش ، خواب آور است اما خوردن ماست شیرین اشکالی ندارد.
6 -نرمش و ورزش سبک را در برنامه روزهای هفته ، به خصوص ایام امتحانات قراربدهید.
7 – درصبحانه پنیر را همراه گردو میل کنید ( خوردن پنیر هنگام شب باعث خواب آرام می شود.)
8- مصرف سبزی تازه ( البته بعد از ضد عفونی کردن ) و میوه های تازه توصیه می شود.
9 – شب امتحان حتما به قدر کافی بخوابید.
10- سعی کنید شب ها زود بخوابید و صبح زودتر از خواب برخیزید( هرگز نزدیک غروب آفتاب نخوابید.)
11- بعد از صرف ناهار، اگر می توانید به پشت دراز بکشید در حالیکه پای راست را بر روی پای چپ قرار داده اید ، مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استراحت (نه خوابیدن)کنید .
12- در موقع مطالعه از خوردن تنقلات و چیزهای دیگر خودداری کنید.
13 – آرامش روحی خود را با یاد خدا و انجام به موقع نمازها کامل تر کنید.
14- تحقیقات علمی نشان می دهد تغذیه متعادل و متنوع شامل غلات ، سبزیجات ، لبنیات، گوشت و میوه ها باعث کاهش استرس امتحان می شود.
15 – صبحانه غذای اصلی است، ناهار و شام را کمی مختصرتر بخورید، اما صبحانه را کاملتر میل کنید.
16 – امید و شادابی را به خودتان تلقین کنید تا موفقیت های شما بیشترشود.
توصیه های جهت والدین در ایام امتحانات

مراقب سلامت جسمی فرزندانتان باشید، ابتلاء به بیماری های مختلف بویژه سرماخوردگی در ایام امتحانات از بازدهی آنها می کاهد. لذا توصیه به پوشش مناسب، مصرف میوه ها و سبزیجات و لبنیات ضروری است.*تا حد امکان فضای خانه را آرام و شاد و صمیمانه نگه دارید.*برای امور کم اهمیت روابط خود را با فرزندانتان بهم نریزید.*از مهمانیها و رفت و آمدها بکاهید.

تماشای فیلم ها و سریال های متعدد، دانش آموز را با کمبود جدی وقت روبرو می کند.*قبل از حضور در مدرسه خوردن صبحانه کامل مورد تأکید است چون قند تنها منبع انرژی دستگاه عصبی است.*امتحانات فرصت مناسبی برای ارزیابی میزان یادگیری دانش آموزان است و از این رو در فرایند آموزشی یک آموزشگاه اهمیت به سزایی دارد. اما موفقیت در امتحانات نتیجه ی پیروی از یک برنامه ریزی منطقی و درست در طول سال تحصیلی می باشد. در واقع، بسیاری از استرس ها، نگرانی ها، اختلال ها و بی نظمی های ایجاد شده در ایام امتحانات برای برخی از خانواده ها، ناشی از نداشتن برنامه ی درسی در طول سال تحصیلی است. * با این فرض که دانش آموزان در طول سال تحصیلی، به طور منظم و با برنامه ی مناسب درس خوانده باشند، توصیه هایی برای ایام امتحانات و کسب بهترین نتیجه ارائه می شود. هر امتحانی به طور طبیعی میزانی از اضطراب و نگرانی را به دانش آموزان منتقل می کند که بیشتر متخصصان این میزان اضطراب را برای موفقیت در آزمون ها و امتحانات ضروری می دانند. * برخی از والدین با نزدیک شدن به زمان برگزاری امتحانات، فشار روانی بر فرزند را آغاز می کنند، با این تصور که تذکرات پی در پی آنها می تواند به یادگیری فرزندشان یاری رساند. در حالی که این رفتار باعث تقویت اضطراب امتحان در دانش آموز شده و بازده نهایی تلاش تحصیلی او را کاهش می دهد. بنا بر این بهتر است والدین به جای هشدار، تهدید یا تشویق مداوم، به فضای خانه رنگ و بوی امتحانی ببخشند و شرایط مطالعه در آرامش را برای فرزندان خود فراهم کنند. به والدین توصیه می شود:

– از برنامه ی امتحانات فرزند خود اطلاع داشته باشند.

– در ایام امتحانات، مدت زمان استفاده از رسانه های دیداری- شنیداری را به حداقل برسانند.

– از مناسب بودن جایگاه مطالعه ی فرزند خود از نظر نور و صدا، سرد یا گرم بودن، و محرکات محیطی مطمئن شوند.

– با رفتار و گفتار آرامش بخش خود، اطمینان و آرامش را به فرزندان منتقل نمایند.

– به آنها در تنظیم زمان مطالعه و استراحت کمک کنند.

– از مقایسه کردن نحوه ی درس خواندن فرزند خود با دانش آموزان دیگرپرهیز کنند.

– رفت و آمدها و مهمانی های فامیلی را به حداقل برسانند.

– به فرزند خود کمک کنند تا به دانش و اندوخته ی علمی خود اعتماد کند و در جلسه ی امتحان آن چه را می داند و خوانده است، پاسخ گوید.

– به فرزند خود تاکید کنند که پس از شرکت در هر امتحان، صرف نظر از خوب یا بد، موفق یا ناموفق، پرونده ی آن را بسته و برای موفقیت در آزمون بعدی همه ی تلاش خود را به کار گیرد.

– پس از انجام همه ی تلاش های لازم، اهمیت یاد خدا و توکل به نظر لطف او را به فرزند خود متذکر شوند که می فرماید:

« فمن یتوکل علی الله فهو حسبه »

پس هر که بر خدا توکل کند، خدا او را کفایت می کند