موقعیت و تاریخچه
روستای شیوند از توابع بخش دهدز شهرستان ایذه، با مختصات جغرافیایی ۵۰ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجهو ۳۷ دقیقه عرض شمالی، در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی دهدز قرار دارد.
ارتفاع شیوند از سطح دریا ۱۰۰۰ متر است و آب و هوای معتدل و کوهستانی دارد.
در روستای شیوند کاروانسرایی قدیمی از دوره صفوی بر جای مانده است که نشانگر قدمت طولانی روستاست. آثار قلعه مخروبه متعلق به هزاره‌های سوم و چهارم قبل از میلاد نیز در اطراف این روستا وجود دارد.
مردم روستای شیوند با گویش لُری بختیاری سخن می‌گویند. آن‌ها، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای شیوند ۴۱۲ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، جمعیت این روستا ۲۰۰۰ نفر گزارش شده است. گروهی از مردم روستا، در فصل میوه‌چینی از روستا خارج می‌شوند و چند ماهی را در باغ‌های خود زندگی می‌کنند.
اقتصاد روستای شیوند بر پایه فعالیت‌های زراعی، باغداری، دامداری و پرورش زنبور عسل استوار شده است. تعدادی از مردم نیز، در بخش خدمات و صنایع دستی فعالیت دارند. از محصولات زراعی این روستا، می‌توان به گندم، جو، ماش و برنج اشاره کرد.
دامداری به سبک سنتی از مشاغل دیرینه روستا به حساب می‌آید و انواع فرآورده‌های دامی از قبیل گوشت و انواع لبنیات در روستا تولید می‌شود. سردرختی‌هایی از قبیل انار، انگور، انجیر و گردو محصولات باغی روستا به شمار می‌آیند. روستای کوهپایه‌ای شوند بافت مسکونی متمرکز دارد. واحدهای مسکونی برای استفاده بیشتر از نور و حرارت در جهت شمالی – جنوبی و معمولاً در یک طبقه ساخته شده‌اند.
مصالح اصلی به کار رفته در واحدهای مسکونی مصالح بومی مانند سنگ، گل، چوب و آجر می‌باشد. در این روستا، معمولاً دو برادر با خانواده‌هایشان در یک منزل سکونت می‌کنند.
جاذبه‌های گردشگری
روستای شیوند به دلیل استقرار در پای کوه و موقعیت اقلیمی خاص، جاذبه‌های متعدد طبیعی و چشم‌اندازهای زیبایی دارد.
هر ساله گردشگران و کوهنوردان بسیاری از داخل و خارج ایران به این روستا سفر می‌کنند.
ارتفاعات اطراف روستای شیوند با پوشش گیاهی غنی، چشم‌انداز جنگل‌های بلوط و چشمه سارهای متعدد، از جمله کوه‌های مورد علاقه کوهنوردان محسوب می‌شود.
آبشار شیوند چشم‌اندازی بسیار زیبا دارد که در کنار طبیعت کوهستانی و در جوار دریاچه پشت سد کارون، تفرجگاه زیبا و چند منظوره‌ای را ایجاد نموده است. گردشگران بسیاری در ایام مختلف سال از این آبشار دیدن می‌کنند.
در مجاورت روستا، دریاچه زیبای سد کارون مکانی مناسب جهت ورزش‌های آبی و ماهیگیری است. راه اصلی دسترسی به روستا نیز، از طریق دریاچه سد و به وسیله قایق امکان‌پذیر است.
کاروانسراهای عبای و امام‌زاده روستا نیز از جمله آثار تاریخی و مذهبی آن محسوب می‌شوند.
موسیقی محلی روستای شیوند همان موسیقی رایج در منطقه بختیاری است که همراه با سازهای دهل و سرنا اجرا می‌شود. انواع آوازهای محلی و لالای‌ها نیز در این نوع موسیقی نواخته می‌شود. هجرانی و بارالها، دو مقام اصیل بختیاری است که توسط نوازندگان محلی خوانده می‌شود.
در این روستا انواع بازی‌ها و ورزش‌های محلی رواج دارد. از جمله این ورزش‌ها و بازی‌ها می‌توان به بازی الاختو، کلاه‌وران، گوبازی، چولکی، چوب بازی، تل تل، نجاتی و کل‌کل برد اشاره کرد.
برگزاری مراسم اعیاد ملی و مذهبی در میان مردم روستای شیوند، اهمیتی والا دارد. مراسم عروسی سنتی با آیین‌ها و رسوم خاص و همراه با رقص‌ها و ترانه‌های محلی برگزار می‌شود. مراسم عزاداری ماه محرم نیز در روزهای تاسوعا و عاشورا برگزار می‌شود. از جمله مراسم ویژه این روستا، سلام به گیاه مورد است که در عید نوروز و به نشانه سرسبزی و سرزندگی توسط مردم روستا صورت می‌گیرد.
پوشاک مردم روستا، لباس محلی لُری بختیاری است. مردان روستا از کلاهی سیاه و نمدین، شلوار چیت سیاه و گشاد و پاپوشی از نوع گیوه و چوخا استفاده می‌کنند.
لباس زنان شامل شلوار گشاد، دامن چاک‌دار، نوعی جلیقه و چادر بلندی است که در زیر گلو سنجاق می‌شود. لباس دختران جوان روستا از پارچه‌های روشن با رنگ‌های شاد تهیه می‌شود و زنان میانسال، معمولاً از رنگ‌های سورمه‌ای و آبی تیره استفاده می‌کنند.
جاجیم، نمد، شال گردن، خورجین، گلیم و فرش‌های دستباف، رایج‌ترین صنایع دستی روستای شیوند هستند.
سوغاتی‌های روستا ترکیبی از صنایع دستی، محصولات باغی و فرآورده‌های لبنی است. مهم‌ترین این سوغاتی‌ها عبارتند از: عسل کوهی، پنیر، کره، روغن محلی، نان شکری و نان محلی.
در روستای شیوند طبخ انواع غذاهای محلی رایج است. آبگوشت محلی و کباب بره از مشهورترین این غذاهاست.
دسترسی: روستای شیوند از طریق شهرهای دهدز و ایذه قابل دسترسی می‌باشد و جاده‌های منتهی به این روستا، از شهرهای مذکور مناسب است.