تاريخ پيدايش شهر دزفول را نمي‌توان از تاريخ احداث پل قديم آن جدا دانست . در مورد سابقه احداث پل قديم شهر دزفول نقل قولهاي متفاوتي بيان شده است . بابن وهوسه در سفرنامه خود راجع به رودخانة دزفول چنين آورده‌اند : استرابن از علماي يوناني كه قبل از تولد حضرت عيسي (ع) مي‌زيست و حال تقريباً دو هزار سال است كه از زمان او گذشته است و ديودور مورخ يوناني ك…ه در زمان ژول سزار ـ قيصر روم پيش از ميلاد عيسي (ع) مي‌زيست اسم رودخانة دزفول را در كتب تاريخي و جغرافياي خود ضبط نموده‌اند اما از شهري كه مجاور اين رودخانه بوده اسمي نبرده‌اند . هر دو نفر اسم رودخانه را «كپراتس» نوشته‌اند . پل قديم دزفول كه شهر در نزديك آن استقرار مي‌يابد در زمان اردشير بابكان ساخته شده است . دوره آل‌بويه و سلجوقيان با شروع دوره بعد از اسلامي تغييرات چشميگري در ساخت شهرها بوقوع مي‌پيوند . مسجد جامع به عنوان يك عنصر مهم در شهر خود را مي‌نمايند و ربض اهميت بيشتري نسبت به شارستان مي‌يابد . اين اهميت تا بدان حد است كه مسجد جامع در اين سمت بنا مي‌شود . در شكل مي‌توان محدوده شهر را در دوران چهارم و پنجم هجري حكومت آل بويه ديد . بدنبال گسترش شهر در اراضي بيرون از محدودة قديمي ، بازار نيز اهميت مي‌يابد . گسترش بعدي بازار متصل به بازار قديمي و در جهت راههاي ارتباطي بوده است . اين اهميت از يكسو ناشي از نقش و موقعيت شهر در منطقه است و از سوي ديگر با رونق تجارت و كسب و كار رابطه دارد . در دوره سلجوقيان شاهد ايجاد بناهاي با ارزش از جمله بقعه شيخ اسماعيل قصري هستيم . اقدامات اين دوره تكاملي است بر روند شهرسازي دوره‌هاي قبل ، در زمان ساسانيان و آل بويه . همچنانكه در نقشه گسترش فيزيكي شهر مشخص است ، در دوره سلجوقيان علي‌رغم تنيده شدن بافت جديد بدور بافت قبل از آن ، تمايل به استقرار خانه‌ها در جوار رودخانه و استفاده از امتيازات همجواري با آن به چشم مي‌خورد. شهر در دوره تيموري گسترش بعدي شهر دزفول در دوره تيموري صورت گرفته است . از گسترش‌هاي شهري در اين دروه اطلاع دقيقي در دست نيست . از بناهاي تاريخي ساخته شده در اين دوره مي‌توان به بناي امامزاده شاه ركن الدين در قسمت جنوب شرقي حصار و ديگري بقعه سيد‌علي مشهور به سيد سلطانعلي روبند در ساحل شرقي رودخانه در بيرون شهر و در طرف شمالي آن اشاره كرد. شهر در دوره قاجاریه آخرين گسترش تاريخي شهر دزفول پيش از شروع دوره پهلوي و آغاز شهر سازي تعويضي دوره قاجاريه است . در دوره قاجاريه شهر داراي حصاري در دور تا دور و 5 دروازه بوده است . اين پنج دروازه عبارتنداز دروازه دزفول (پل قديمي) ، دروازه شاه خراسان در قسمت جنوبي حصار ، دروازه رضا ديمي (ارتباط با دهات اطراف با شهر) در شرق ، دروازه شوشتر در شرق ، دروازه بختياري در شمال . در اين دوره همانند دوره‌هاي پيش زمينهاي كشاورزي در اطراف شهر قرار گرفته و قبرستان و كوره‌هاي آجرپزي نيز بدور از منازل مسكوني قرار مي‌گيرند .