خانه تیزنو یکی از دیدنی ترین خانه های تاریخی دزفول
شاید درباره خانه های تاریخی دزفول کمتر شنیده باشید اما در بافت سنتی این شهر خانه ای وجود دارد که تمام ویژگی های معماری بومی دزفول را در دل خود جمع کرده: خانه تیزنو دزفول. خانه تیزنو دزفول یکی از قدیمی ترین خانه‌های شهر دزفول است که البته امروز به عنوان اداره میراث فرهنگی دزفول از آن استفاده می شود اما هنوز می توانید با قدم زدن در گوشه گوشه این خانه تاریخی ، از زیبایی معماری آن لذت...
عقاید و باور های مردم دزفول
بيشتر خرافات در حقيقت عقايد و باور هايي هستند که روزگاري مبناي دقيق و علمي داشته اند و تنها در گذر زمان به علت پيشرفت علوم و تغيير نگرش و سطح زندگي معناي خود را از دست داده اند و يا ما که از عمق اعتقاد و دليل اين باور ها اطلاعي نداريم به راحتي آنها را خرافات مي پنداريم بدون اينکه زحمت فکر کردن در مورد اين اعتقادات را به خود بدهيم و در مورد دليل و علت آنها...
بازار قدیم دزفول
دزفول یا به زبان محلی دسفیل شهری کهن و خوش آب و هوا که در شمال خوزستان واقع شده است. از آنجایی که انسان موجودی است که در هر شرایطی می تواند زیبایی بیافریند. بازار کهنه دزفول یکی از بازارهای سنتی این شهر است که با وجود شرایط سخت و کمبود هر گونه امکانات از دیر باز محل آفرینش زیبایی‌هایی در قالب آثار صنایع دستی و هنری بوده است. کوچه‌های پیچ در پیچ بازار کهنه برای هر گردشگری صفایی دیگر دارد...
چرا چهارم خرداد را روز دزفول نامیده‌اند؟
چرا روز چهارم خرداد را روز دزفول نامیده‌اند؟ آیا در این روز اتفاق خاصی افتاده است؟ مثلاً سوم خرداد روز آزادی خرمشهر و پنجم مهر روز شکست حصر آبادان است … این روز چه اتفاقی در دزفول افتاده است؟ ابتدا پاسخ به این سوال کمی مشکل بنظرمي رسید اما : انتخاب دزفول بعنوان سنگر پایداری و مقاومت مردم ایران، برای این بود که این شهر در طول دفاع مقدس مورد اصابت ۱۷۶ موشک با طول متوسط ۹ متر (جمعاً یک...
شبِ وحشت یا شبِ قسمت
ساعت از ۱۲ نیمه شب گذشته است، درب چوبی خانه ای از خانه های دزفول بناگاه و شتابان گشوده می شود. پیرمردی آشفته با لباسِ راحتی سراپا سپید و پای برهنه، انگار که پلنگ در پی او باشد از خانه ی خود خارج و به سمت ساحل رودخانه سرازیر میشود. هر کس در آن تاریکی پیرمرد را با آن سر و پای برهنه و لباس خواب میدید، ذره ای گمان نمی برد که او ممکن است حضرت آیت الله العظمی آقا...
شوادوون
شوادون در لهجه دزفولی و شوشتری به معنی شبستان است و از دیر باز مرسوم بوده که برای فرار از گرمای طاقت فرسای تابستان در درون سردابه‌هایی عمیق که از تابش آفتاب محفوظ بوده‌است، ساعات گرم روز را می‌گذرانیده‌اند، بدیهی است استفاده از این سردابه‌ها یا شوادون‌ها ضرورت زندگی ساکنین این منطقه بوده و به تناسب مکنت و ثروت و تفنن و تشخص صاحبان خانه‌ها در ساختمان آنها ذوق و ظرافت و سلیقه و هنرهای معماری و تزئینی بکار می‌رفته‌است...
خوشا قدیما
چه خوش گفت دِزسبیلی ِ پیرمرد سخن اَ گذشته به صد آه و درد عجب مِنِِه دزسبیل صفا بید زیاد هوا و غذا خوب،دلامون چه شاد خروسونِِ گفتِن سحر گَه اذون همه بیارِ بیسم اَ زیرو اَ بوُن سحر فرنیوُ بَحتییِه نوُنِ گرم تَنا سالمُ خوش،مِجازامون نرم نهارمون خیار و کُتی نون پیاز بجز وَر خداوند نداشتِم نیاز کَمی اُو پیُوزی کَمی شیر گُو هَه شُوم بید سحر کُلِ رفتم دِرو هَمه زندگیموُن قناعت گری نبید مِنه مردم شرارت گری خُوَشا تَلمِ خرما،خُوشا نون خیار فقیرُ غنی...
آشنایی با حمام کرناسیون دزفول (موزه مردم شناسی)
حمام کرناسیون (موزه مردم شناسی) که به شماره ۸۴۷۷ در ردیف آثار ملی ایران به ثبت رسیده ، یکی از بناهای زیبای معماری دوره قاجاریه در دزفول در مرکز محله کرناسیون در شمالی ترین قسمت بافت قدیم قرار گرفته است. مرمت این بنا از سال ۸۲ آغاز شد و در سال ۱۳۸۵ به موزه مردم شناسی دزفول تبدیل گردید. در این موزه انواع آداب و رسوم و مشاغل سنتی دزفول به نمایش گذاشته شده است. همچنین در قسمت گرمخانه آثار فلزی دیدنی...
نام ها و یادها
نام ها ویادها به جرات میتوان نام را یکی از مشخصه های مهم هویتی فرد یا محل دانست.برای یک شخص تغییر نام (منظور نام خانوادگی نیست)به ندرت اتفاق می افتد.نام تنها چند حرف ساده یا یک واژه خالی نیست ،بلکه بار معنایی خاصی را با خود حمل می کند.با شنیدن نام یک سری ویژگی ها و خاطرات در ذهن ما زنده می شوند.نام ها با توجه به بار معنایی نهفته در آنها می توانند برای ما عزیز و دوست داشتنی...
حتما این مرکز گل وگیاه را ببینید
در مسیر جاده دزفول به شهرک حمزه در سمت چپ جاده نرسیده به شهرک حمزه موسسه ای با تابلوی (مرکز تحقیقاتی فدک )جلب توجه می کند شاید شما هم بارها از کنار آن گذشته وتوجهی به آن نکرده باشید پیشنهاد من این است که حتما به این مکان زیبا بروید واز طبیعت آن لذت ببرید این موسسه زیر نظر کشت وصنعت صفی آباد فعالیت میکند ولی دایره فعالیت آن درحد گل وگیاه میباشد در این مکان در گلخانه های بزرگی...
مار، یَ سردوگوش!…مار یَ سَر دوگوش
-گِر خُفت دا، ایدَم ماربَگولی میا هان!! (بخواب مادرجان، الان ماربگولی میاد هااا) -خُفتِ بچون، صدا پا بُمبِرَ ترو بمیا..ولَتی.(بچه ها بخوابید، صدای پای بمبره ترو میاد..ای وای) - مار، یَ سردوگوش!...مار یَ سَر دوگوش!..بیو ..بیو ..رولَم تلیتاشَه نَمخوره.(ای مار یک سر و دوگوش، بیا سراغ فرزندم چون غذایش را میل نمی کند) *** اینها نمونه هایی از تکیه کلام های رایج مادران دزفولی تا همین 30 سال قبل بود که با استفاده ی ابزاری از نام شخصیت های موهوم و خیالی، فرزندان خود...
اشعاری برای باغ گودول و شَوُدون
یَکونَه مُلکِ اُدونُم شَوُدون شَوُدونُم شَوُدونم شَوُدون میا باد خنک پی بو دریزَه گِرَ خُو چَقدَ آسونُم شودون بزَندِیم قد دو شومی یُ برَفتِیم مُنو خارِ برارونُم شودون شَوُدونُم شَوُدونم شَوُدون بگُف مارُم مَتَل سی مون هَزارون خدای دیکِ داسونُم شودون بکَندِیم سنگ اَ دیوارُ بباختِیم چَقُل په هر دو خارونُم شودون شَوُدونُم شَوُدونم شَوُدون بِخُندُم درسُمه مشقِ نِوِشتُم کلاسُ درسُ دیسونُم شودون دو سِی قرصِ بِرِشتُم یَکتَ بنگون بِبُردُم بَرِ بنگونُم شودون شَوُدونُم شَوُدونم شَوُدون زمونِ شا که اعلامیه داشتِیم مقرِ جنگِ اوسونُم شودون او وَختی که زیاد مِمونِ اومّه بِبُردِیم کل قومونُم شودون شَوُدونُم شَوُدونم شَوُدون بووَم قرآن بلد بید...
برای جنگ…برای دزفول
این اواخر کتاب هایی خوانده ام ناب... از خاطرات مردم دزفول در دوران جنگ... خاطراتی که اگر برای نسل من و خصوصا نسل بعد از من گفته نشوند تبدیل به افسانه هایی می شود که شیرینند اما غیر قابل باور...به مرور از این خاطرات خواهم نوشت... اما شعری که می خوانید یکی از سروده های زیبای استاد قیصر امین پور است درباره دزفول ... مى خواستم شعرى براى جنگ بگویم دیدم نمى شود دیگر قلم زبان دلم نیست گفتم: باید زمین گذاشت قلم ها را دیگر سلاح سرد...
شکل گیری محله های قدیم شهردزفول:
در شهر دزفول همانند اغلب شهرهای ایران شکل گیری محلات بی تاثیر از روابط شغلی و صنفی و بنیه مالی ساکنین نبوده است. مقدار فضای تشکیل دهنده هر واحد مسکونی و پیچیدگی بیشتر فضاهای معماری آن در ارتباط با شغل و میزان توانایی مالی و درآمد صاحب خانه بوده است .در نماهای پایدار شهری محله مفهومی از یک منطقه مسکونی برای رفع احتیاجات گروهی از مردم که دارای خصوصیات تقریبا یکسان میباشند بدون شک مفهوم محله در مناطق مختلف وجود...
اولین های دزفول
اولین محل اداره ی آموزش و پرورش اداره آموزش و پرورش دزفول نخستین بار در منزل شمشیر گر که در محله قلعه بود دایر شد.این اداره پس از چندین بار تغییر محل ٬در سال ١٣۴۶ به منزلی واقع در خیابان روبروی محل فعلی اداره ٬جنب بوالعلا منتقل شد.سرانجام اداره ی آموزش و پرورش در سال ١٣۵۰ به محل فعلی نقل مکان نمود. اولین فوتبالیست دزفولی عضو تیم ملی سید حسن سادات گوشه را باید اولین فوتبالیست دزفولی دانست که از سال ١٣۲۰ به...
آشنایی با مشاهیر و افتخار آفرینان دزفولی
دزفول از قدیم الایام شهری است که به مشاهیر و علما و افرادی که تاثیر گذار در مملکت بوده اند به خود می بالیده است و همواره در همه زمینه ها افتخار آفرینی نموده است . بنده بخاطر اینکه ممکن است بعضی از جوانان و اهالی محترم با این شخصیتهای گرانقدر آشنایی نداشته باشند به ذکر نام و سمت این عزیزان برای هر چه بیشتر آشنا شدن با آنها می پردازم (البته ممکن است که بعضی از این شخصیتها اکنون در...
دزفول شهر تمدن ها
اینجا شهر گفت‌‌وگوی تمدن‌هاست. جای پای معماری ساسانی و بیزانس و روم شرقی را میتوان در دزفول یافت. دزفول مکانی بوده برای تبادل فرهنگ‌ها. شهری که در آن روزگاری، رومی‌ها می‌زیستند و بر روی رودخانه‌اش سد ساختند در معماری خانه‌های کوچک دزفول، از سبک مسجد ایرانی گرفته تا کلیسای رومی و از مکتب ساسانی گرفته تا یونانی همه را میتوان دید. اینجا سرزمینی است که در آن پرتقال و خرما و موز در کنار هم می‌رویند. باید در کوچه‌هایش گشت، منظره دیوارهایش را...
متلهای دزفولی (۲)
متل نازنين : همچنین بید یَه پادشاهی که کواَکی داشت. کواَک پادشاه یَه روز عکسَ نازنینِ دید بِسَّه ری زِمین. گفت مارُم میرا بوَم میرا مُو صاحبِ ای عکسَ مَخُوم. هِه مار و بُوَش بِگفتِن چِتَه؟ هِل اَمون دختر خوبی سیِت پِدا بِکُنِیم. گفت نه. اسبی اُسُوند. سوار اسب بیِس فِتِکان فِتِکان رفت. رفت و رفت تا رَسید وَر اُوی. کواَک تُشنَه و گُسنَه بید. کنار اُو, یَه درختِ انارِ بید . انارِ اَ درخت کند . قَلِش کُورد .مِ انار...
شهر دزفول قطعه ای از بهشت است
اشتباه نکنید مبالغه نمی کنم و این نوشته ناسیونالیستی نیست ، بحث روی اصول شهرسازی است ، امکاناتی که باید یک منطقه دارا باشد تا برای ایجاد شهر مناسب گردد ، خودتان قضاوت کنید : برای شهر سازی باید 1- سنگ بستر مناسب باشد : مکانی که برای ساخت شهر در نظر گرفته می شود باید دارای سنگ بستر مناسب باشد ( می دانیم که ساخت و ساز روی زمین های ماسه ای باعث رانش زمین و مشکلات بسیار می شود ،...
حکایت بمبره ترو
مردم قدیم دزفول اعتقاد داشتند که جنی است که خود را به شکل انسان در می آورد و شب هنگام یا صبح خیلی زود هنگامی که هنوز هوا تاریک است به درب خانه ی اشخاص می رود و به بهانه ی دوست و همکار شخص را به رفتن سر کار دعوت می کند اما در میانه راه این موجود شروع به بزرگ شدن می کند و قدش بزرگ می شود، بقدری که سرش به آسمان می رسد اما حساسیت این...
بازی های محلی(اشتیتی)
پدرم وقتی از دوران کودکی و بازی های اون زمان میگه یه جورایی حسودیم میشه اینقدر با آب و تاب و خنده از خاطرات و بازی هامیگه که پیش خودم میگم کاش منم از بچه های اون زمان بودم همین طور که پدرم خاطرات زیادی از این بازی داره مطمئنم خیلی از شماها هم از این بازی قشنگ خاطره زیاد دارین بخاطر همین تصمیم گرفتم این بازی قشنگ رو معرفی کنم به دو دلیل یکی اینکه هم سن و سالی...
باورهای سازنده – آگاهیهای ویرانگر
یادش بخیرقدیمها وقتی که باصطلاح انسا نها اینقدر پیشرفت نکرده بودند واینهمه به درجات بالای علمی وترقی فرهنگی نرسیده بودند،همان انسانهای باصفای قدیمی که حالا یا به دروغ یا به مصلحت یا با با وری پاک،برای اینکه ازناهنجاریهایی درآن زمان پیشگیری نمایند،یا مردم دور و برخود را نسبت به مسایلی آگاه سازند یا … . متوسل به دیدن یا صحبت کردن باجن می شدند که معمولا داستانهایی سرهم کرده تا بتوانند با این بهانه،هرچه بیشتر،افراد را مواظب اعمال ورفتار خود...
آشنایی با بعضی از اصطلاحهای دزفولی
حوبه (تاوان) مردم قديم دزفول اعتقاد داشتند که ماهيتي معني دار در طبيعت وجود دارد که دائماً اعمال انسان را کنترل مي کند و اين وجود را در ذات خداوند مي ديدند و معتقد بودند هرکس هرکاري انجام دهد نتيجه اش را مي بيند، حوبه يا تاوان ((تووون)) را براي نتيجه انجام امور منفي مي دانستند. ملفا : ملفا (گمان بد پيش از وقوع يک حادثه) مردم معتقد اند هنگام انجام يک کار نبايد پيشگويي منفي کرد و اگر کسي پيشگويي منفي کرد مي...
قلم نی دزفول
یکی از ثروتهای بالقوه زمینهای حاصلخیز دزفول٬"قلم نی " است که به تمام دنیا صادر میشود و خطاطان برجسته دنیا قلم نی دزفول را ترجیح میدهند.سابقه ی کشت قلم نی که از گیاهان بومی دزفول است ٬به افزون بر یک قرن پیش بر میگردد و از آن زمان تا کنون به کشورهای پاکستان٬هندوستان و برخی کشورهای عربی صادر میشده است. نوع"وحشی" و "خودروی" این گیاه در کناره های غربی رودخانه دز می روید گرچه هزینه کاشت ٬ داشت و برداشت این...
حوادث تاریخی دزفول
اتومیبلِ شیخ خَزعَل با واسطه از مرحوم حاج سیّد علی کمالی و از دیگر معمّرین دزفولی شنیده شده است، اولین اتومبیلی که وارد دزفول شد، اتومبیل سواری شیخ خَرعَل حکمران سابق خوزستان بود که برای دیدار با علمای شهر به دزفول آمده بود. اتومبیل شیخ خرعل بسیار آهسته در کوچه های شهر حرکت می کرد، طبعاً باید اولین خودرویی باشد که از روی پل باستانی دزفول عبور کرده است. گفتنی است که شیخ خزعل از زمان مظفّرالدین شاه قاجار تا زمان حکومت پهلوی...
متلهای دزفیلی (داستانهای دزفولی)
متل جن دردرآقا اواخرعهد ناصرالدین شاه ، جوانی 18 ساله بودم که چهار سال قبل از آن ، برای امرار معاش در اهواز رحل اقامت افکنده و در یک کارگاه حلواپزی مشغول شاگردی. مادرم در دزفول در خانه پدری ، چشم براه خرجی خانه و سرکشی های گاه و بیگاه تنها فرزندش بود که از اهواز به او سری بزند. من تنها فرزند مرحوم پدرم بودم که نیمه ی قرن سیزده خورشیدی متولد شدم. خاندان ما از مشهورترین خاندان ناحیه حیدرخانه ی دزفول...
آشنایی با مناطق دیدنی وگردشگری دزفول ( صوفی احمد)
با توجه به فرا رسيدن تعطيلات عيد و فصل گردش در طبيعت وهمچنين سفر مسافران عزيز نوروزي به شهر زيباي دزفول بر آن شدم كه مناطق گردشگري شهرستان را به شما معرفي نمايم تا در صورت تمايل از اين مناطق بازديد بفرمائيد. در میان کوه‌های شمال شهرستان دزفول جاذبه‌های طبیعی بسیاری به صورت ناشناخته و با پتانسیل گردشگری بالا وجود دارد. صوفی احمد یکی از مناطق دیدنی طبیعی و زیبای شمال شهرستان دزفول میباشد که در بخش شهیون واقع شده است. برای...
آشنایی با مشاهیر دزفول (استاد سالار احمدیان)
سالار احمدیان که آثارش چند سالی ست در حراجی ها و نگارخانه های دنیا با اقبال جهانی مواجه شده است و شماری از آثارش در گنجینه های موزه های شاخصی نظیر شیکاگو ، سیدنی و مونترال نگهداری می شود. احمدیان متولد دزفول است و در سال ۱۳۶۲ به کانادا مهاجرت کرده و پیش از مهاجرت از ایران، خوشنویسی را تا سطح فوق ممتاز نزد استاد «امیرخانی» و نستعلیق و شکسته را نزد استاد «کابلی» فرا گرفت. اکنون قریب به ۴۰ سال...